Kintsugi

Kintsugi sluimerde al een tijdje in mijn gedachten. Mijn eerste kennismaking met deze Japanse kunstvorm dateert van enkele jaren geleden via een post op instagram. Ik voelde me meteen aangesproken door de schoonheid van scherven die door middel van een goudlijntje weer verbonden worden. Het woord kintsugi (金継ぎ) komt van het Japanse kin (goud) en atsugi (verbinding), en betekent dus letterlijk ‘gouden verbinding’. Kintsugi werd in de late 15de eeuw in Japan ontwikkeld. De scherven van een gebroken stuk worden met lak aan elkaar gezet; gaten worden met pasta opgevuld. Vervolgens worden de breuklijnen voorzien van een laagje goud, zilver of platina. In Japan is dit een uiterst secuur, creatief proces waarbij een kintsugi-meester gedurende weken of zelfs maanden het gebroken voorwerp verzorgt en koestert. Tijdens de workshop die ik volgde kon ik zelf gedurende enkele uren kintsugi ervaren. Ik was vooraf heel benieuwd wat het me zou brengen. Een gevoel van nieuwsgierigheid primeerde boven een gevoel van onrust en onzekerheid dat me kortstondig overviel: wat haalde ik me in mijn hoofd? Iets met gebroken potten en scherven. Dat zou toch nooit lukken. Ik was toch nooit echt goed geweest in dat soort dingen. Een oude, terugkerende negatieve gedachtengang leek zich even van mij meester te maken. Bij aankomst zorgde kintsugi-begeleider Els voor een warme welkom. De onzekerheid ebde weg. Het ijs was snel gebroken en even later ... de potten.

We mochten als eerste stap in het proces een pot kiezen die bij ons paste. Er was een ruim assortiment beschikbaar van grote, kleine, lange, smalle, brede, ...potten in verschillende materialen. De kleur varieerde van eerder fel en opvallend tot donker en discreet. Ik koos zelf voor een klein exemplaar wat me voor de uitdaging stelde dat ik ook fijner tewerk zou moeten gaan. Nadien mochten we de pot die we ons hadden toegeëigend omhullen met een doek en kapotslaan met een hamer. Dit was een spannend moment. Herkansen was uiteraard geen optie en de wijze waarop onze pot in scherven zou vallen, zou de "identiteit" ervan bepalen. Ik sloeg krachtig, maar met de nodige omzichtheid mijn pot stuk. Mijn pot viel in scherven uiteen. Daarna moesten de scherven de nodige zorg krijgen en opgeschuurd worden. Eens dit gebeurd was, kon de pot heropgebouwd worden. Allerlei gedachten gierden door mijn hoofd. Zouden alle scherven wel nog passen? Wat met de schilferachtige stukjes? Hoe zou ik de breuklijnen vorm geven? Hoe verwachtte ik dat de pot er zou uitzien? Kon ik afstand doen van de perfectie van de oorspronkelijke pot? Ik merkte op dat ik resultaatgericht aan de slag ging. Ik wou niet de perfecte pot, maar toch minstens een aanvaardbare pot afleveren. De idee te falen maakte me zenuwachtig. De tijd die nodig was om de scherven te laten drogen, liet toe te reflecteren. Uitgerekend bij een filosofie die imperfectie koestert, werd ik geconfronteerd met mijn eigen streven naar perfectie. Kan ik mezelf toelaten om ruimte te geven aan imperfectie? Kan je je breuklijnen laten zijn en meer nog ze een gouden randje geven? Kan ik rijkdom zien in de breuklijnen van een gebroken pot en bij uitbreiding het leven? Het zal me wellicht nog een heel leven bezighouden. Deze workshop bracht me op een waardevol pad waar creativiteit en zingeving elkaar ontmoetten.